ကာလာမသုတၱန္လာ ပညာသင္ၾကားေရးကို ေငးၾကည့္ျခင္း

0 comments

ႏိုင္ငံတခုရဲ႕ ႏွလုံးပမာအေရးႀကီးတဲ့အရာကေတာ့ ပညာေရးစနစ္ ျဖစ္ပါတယ္။ လက္ရွိျဖစ္ေပၚေနတဲ့ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးေျပာင္းလဲမႈ ျဖစ္စဥ္မွာ အုတ္ေအာ္ေသာင္းနင္း ျဖစ္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံ့အေရးကိစၥတခုကေတာ့ ပညာေရးစနစ္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ ျဖစ္ပါတယ္။ ကမၻာ့ေခါင္းေဆာင္မ်ား အေနနဲ႔လည္း လက္ရွိ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ အက်ပ္အတည္းေတြကို ေျဖရွင္းႏိုင္ဖို႔  ပညာေရး စနစ္တခုလုံးကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲဖို႔ ေဆာ္ေအာ္လာၾကတယ္။ အေႏွးနဲ႔အျမန္ဆိုသလို ပညာေရး စနစ္တခုလုံး ေျပာင္းလဲဖို႔ ျဖစ္လာမွာပါ။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ႏိုင္ငံေရးစနစ္နဲ႔အတူ ပညာေရးစနစ္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲလာတဲ့အခါ ျမန္မာ့လူ႔အဖြဲ႔အစည္းရဲ့ အဓိကဗဟိုခ်က္မမွာ ရွိေနတဲ့ ဗုဒၶဘာသာ ပညာသင္ၾကားေရးကလည္း ဘယ္လိုခရီးဆက္မလဲ ဆိုတာ သိပ္စိတ္၀င္စားစရာ ေကာင္းတဲ့ အခ်က္တခ်က္ျဖစ္လာပါတယ္။ လက္ရွိရွိေနတဲ့ ဗုဒၶဘာသာနဲ႔ဆိုင္တဲ့ ပညာသင္ၾကားေရးစနစ္က ေခတ္စနစ္နဲ႔ လိုက္ေလ်ာညီေထြရွိရဲ့လားဆိုတဲ့ ေမးခြန္းေပၚေပါက္လာပါတယ္။
လက္ရွိ ေခါက္ရိုးက်ိဳးေနတဲ့ ျမန္မာ့ပညာေရးစနစ္ကို ေျပာင္းလဲဖို႔လိုအပ္သလို ဗုဒၶဘာသာပညာသင္ၾကားေရး စနစ္ကိုလည္း ဗုဒၶရဲ့ဆုိဆုံးမမႈေတြနဲ႔အညီ ေျပာင္းလဲသင့္တဲ့ ကိစၥတခုျဖစ္လာပါတယ္။ ဗုဒၶရဲ႕လမ္းစဥ္က ေတြးေတာဆင္ျခင္မႈ အင္မတန္မွ လြတ္လပ္တဲ့ ဘာသာတရားျဖစ္တယ္ဆိုတာ ကာလမသုတ္ကို ဖတ္ၾကည့္ရုံနဲ႔ သိႏိုင္ပါတယ္။ ကာလမသုတ္က ဒီလို ေျပာထားပါတယ္။
ကာလာမမင္းတို႔ “သင္တို႔သည္ေျပာသံ ၾကားကာမွ်ျဖင့္ ဟုတ္ၿပီ မွန္ၿပီဟု အတည္ မယူနဲ႔”
“အစဥ္အဆက္ စကားမွ်ျဖင့္လည္း ဟုတ္ၿပီ မွန္ၿပီဟု အတည္ မယူနဲ႔”
“ဤသို႔ ျဖစ္ဖူးသတတ္ဟူေသာ စကားမွ်ျဖင့္လည္း ဟုတ္ၿပီ မွန္ၿပီဟု အတည္မယူနဲ႔”
“ပိဋကတ္ မိမိတို႔ေရွးေဟာင္းက်မ္းဂန္ စာေပႏွင့္ ညီၫြတ္ေပသည္ဟူ၍လည္း
ဟုတ္ၿပီ မွန္ၿပီဟု အတည္ မယူနဲ႔”
“ ႀကံဆေတြးေတာ၍ ယူျခင္းမွ်ျဖင့္လည္း ဟုတ္ၿပီ မွန္ၿပီဟု အတည္ မယူနဲ႔”
“နည္းမွီးယူျခင္းမွ်ျဖင့္လည္း ဟုတ္ၿပီ မွန္ၿပီဟု အတည္ မယူနဲ႔”
“အျခင္းအရာကို ႀကံစည္ေသာအားျဖင့္လည္း ဟုတ္ၿပီ မွန္ၿပီဟု အတည္မယူနဲ႔”
“ငါတို႔ ႀကံစည္ႏွစ္သက္၍ ယူထားေသာအယူႏွင့္ တူညီေပသည္ဟူ၍လည္း ဟုတ္ၿပီ မွန္ၿပီဟု အတည္ မယူနဲ႔”
“ငါတို႔ေလးစားေသာ ရဟန္း၏ စကားဟူ၍လည္း ဟုတ္ၿပီ မွန္ၿပီဟု အတည္ မယူနဲ႔” လို႔ေဟာခဲ့တာကို ၾကည့္ရင္ ဗုဒၶဟာ လြတ္လပ္စြာ စဥ္းစားေတြးေခၚတဲ့ (Freedom of Expression) ကုိႏွစ္သက္ခဲ့တာကို ေတြ႔ရပါတယ္။
ဗုဒၶဘာသာ ထြန္းလင္းေတာက္ပေနတယ္လို႔ ဟစ္ေႂကြးေနတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဗုဒၶဘာသာ ပညာသင္ၾကားေရးစနစ္က ဗုဒၶေဟာခဲ့တဲ့ လမ္းစဥ္အတိုင္းလား၊ လက္ရွိ ရဟန္းပညာရွိ (သို႔မဟုတ္)။ အာဏာပိုင္ေတြက အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာကို ထိပါးလာမွာေၾကာက္တဲ့အတြက္ လြဲမွားတဲ့ သင္ၾကားေရးစနစ္ကို က်င့္သုံးေနသလားဆိုတာ ဆန္းစစ္ရပါမယ္။
အခုလက္ရွိ က်င့္သုံးေနတဲ့ ဗုဒၶဘာသာ ပညာေရးသင္ၾကားေရးစနစ္က်ေတာ့ ကာလမ သုတၱံနဲ႔ဆန္႔က်င္ဘက္ ျဖစ္ေနပါတယ္။ လြတ္လပ္စြာေတြးေတာ ဆင္ျခင္ျခင္းကို မ်က္ကြယ္ျပဳၿပီး အာဂုံေဆာင္တဲ့ ပညာေရးစနစ္ကို က်င့္သုံးေနတယ္။ တနည္းေျပာရရင္ အာဏာရွင္ဆန္တဲ့ ဗုဒၶဘာသာ ပညာသင္ၾကားေရး စနစ္ျဖစ္ပါတယ္။
ထိုင္းနိုင္ငံ မဟာခ်ဴလာေလာင္ေကာင္ တကၠသိုလ္မွာ ပညာသင္ၾကားေနတဲ့ ရဟန္းေတာ္ ဦးေရ၀တကေတာ့ လက္ရွိ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ ဗုဒၶဘာသာ ပညာသင္ၾကားေရး စနစ္က ဗုဒၶ၀ါဒလာ ကာလမ သုတၱံနဲ႔ မညီဘူးလို႔ ေျပာပါတယ္။
“ဦးဇင္းတုိ႔သင္ၾကားခဲ့တဲ့ ဗုဒၶဘာသာ ပညာေရးစနစ္မွာ အာဂုံေဆာင္တာကုိပဲ အားေပးတယ္၊ အာဂုံရမွ အာဂလူ ဆုိတဲ့ ဆုိးရုိးစကားကုိ ဆရာသမားေတြကလည္းလက္ခံၾကတယ္၊ အားေပးၾကတယ္။ စီစစ္ေ၀ဖန္မႈ၊ ထီထြင္ႀကံဆ မႈကုိအားမေပးၾကဘူး။ အထူးသျဖင့္ ေ၀ဖန္ႀကံဆတာကုိလက္မခံၾကဘူး။ ဒီလုိျဖစ္ေနတာဟာ ေရွးရုိးစြဲဆရာေတာ္ႀကီးအခ်ဳိ႔နဲ႔ အစုိးရရဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္မႈေၾကာင့္လုိ႔ ထင္ပါတယ္” ဟုေျပာဆုိခဲ့ပါတယ္။
ေခတ္ေဟာင္း အိႏၵိယႏိုင္ငံ ဗုဒၶဘာသာ ပညာသင္ၾကားေရး စနစ္မွာ ဒီေန႔ေခတ္ ေျပာေနတဲ့ Critical Thinking, Student Centered နည္းစနစ္သုံးခဲ့တာကို တရုတ္ရဟန္းေတာ္ တပါးျဖစ္တဲ့  ယိခ်င္ရဲ့ Record of the Buddhist Religion (Chapter XXXIV) မွတ္တမ္းမွာ ေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္။ ဒီေန႔ေခတ္ ဟားဗတ္တကၠသိုလ္လို နာမည္ေက်ာ္ခဲ့တဲ့ အိႏၵိယႏိုင္ငံက နာလန္ဒတကၠသိုလ္ ပညာသင္ၾကားေရး စနစ္ကို အခုလို မွတ္တမ္းတင္ခဲ့ပါတယ္။
“နာလႏၵာတကၠသိုလ္မွာ ဆင္ေျခေလွ်ာက္လဲျခင္းပညာရပ္သည္ အလြန္ေက်ာ္ၾကားၿပီး စာသင္သားမ်ား အေနႏွင္႔ ဆင္ေျခေလွ်ာက္လဲျခင္းကို ေလ့က်င့္ၾကျခင္းအားျဖင္႔ ေန႔တာတိုသည္ဟူ၍ ထင္ရေၾကာင္း လြတ္လပ္စြာ ဆင္ေျခတက္ အဆိုအေျခမ်ားျဖင္႔ ျငင္းခံုကာ ပညာဆည္းပူး ေလ့လာၾကရေၾကာင္း ေရးသားထားပါတယ္” ဒါက ေအဒီ (၇) ရာစုေလာက္က ဗုဒၶဘာသာ ပညာသင္ၾကားေရးစနစ္ကိုမွတ္တမ္း တင္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။
ဒီေန႔ေျပာင္းလဲေနတဲ့ ကမၻာႀကီးရဲ့ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး၊ နည္းပညာေတြနဲ႔ လိုက္ေလ်ာညီေထြ ျဖစ္ဖို႔လိုအပ္လာပါတယ္။ ဒီလိုျပဳျပင္နိုင္မွ ဗုဒၶဘာသာပညာရွင္ေတြဟာ ကမၻာမွာပြဲလယ္တင့္ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ လက္ရွိ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ ျဖစ္စဥ္မွာ ရဟန္းေတာ္ေတြရဲ့ အခန္းက႑က မေသးဘူးဆိုတာကို မ်က္၀ါးထင္ထင္ေတြ႔ ျမင္ေနရပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ေလာကီေက်ာင္းေတြ အျပင္ ဗုဒၶဘာသာ ပညာသင္ေက်ာင္ေတြမွာသင္ၾကားတဲ့ (အဘိဓမၼာ၊ သုတၱံ၊ ၀ိနည္း) ေတြကို ရႈေထာင့္အမ်ိဳးမ်ိဳးကေန ခ်ဥ္းကပ္သင္ၾကားတဲ့ နည္းစနစ္ေတြကိုသုံးၿပီး ႏိုင္ငံ့ရဲ့ေျပာင္းလဲမႈ ေတြနဲ႔အတူ ေျပာင္းလဲသင့္တယ္လို႔ ယူဆမိပါတယ္။
ထိုင္းႏိုင္ငံရဲ့ ဗုဒၶ၀ါဒ အေပၚခ်ဥ္းကပ္ သင္ၾကားမႈက ေခတ္ေရွ႕ကိုေျပးေနတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ ထိုင္းလူမ်ိဳး ရဟန္းေတာ္ေတြ ျဖစ္တဲ့ Santikalo Bikkhu, Phra Suthiwornyarn, Iam Tongdee တို႔ဟာ ေခတ္ေဟာင္းဗုဒၶစာေပ သင္ၾကားေရးကေန ခြဲထြက္ၿပီး ဗုဒၵဘာသာနဲ႔ ႏိုင္ငံမွာျဖစ္ေပၚေနတဲ့ လူထုအေျချပဳ အဖြဲ႔အစည္းေတြရဲ့ ဆက္ႏြယ္ေနမႈကို လူမႈေရးသိပၸံရႈေဒါင့္ ကေန ေ၀ဖန္ေရးသားလာတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ အထက္ပါ ရဟန္းေတြ ေရးတဲ့ Buddhist Ideology on Civil Society, Buddhism and Civil Society လိုက်မ္းေတြက ဘာသာေရးနဲ႔ လူမႈေရး၊ ႏိုင္ငံေရး ပတ္သက္ေနမႈကို စနစ္တက် ရွာေဖြလာၾကတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ ထိုင္းႏိုင္ငံရဲ႕ ဘာသာေရးဆိုင္ရာ သင္ၾကားမႈကေပးလိုက္တဲ့ ရလဒ္ေကာင္းေတြလို႔ ေျပာလို႔ရပါတယ္။
လက္ရွိျဖစ္ေပၚေနတဲ့ ျမန္မာ့လူေဘာင္မွာ ဗုဒၶဘာသာရဲ့ အခန္းက႑ကို ခ်န္ထားလို႔မရႏိုင္ေၾကာင္းေတြ႔ရပါတယ္။ လူထုအေျချပဳ အဖြဲ႔အစည္းေတြကို ရဟန္းေတာ္ေတြက ဦးေဆာင္ ဦးရြက္ျပဳေနၾကတာဟာ အင္မတန္မွ အားရဖြယ္ ေကာင္းလွပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ မ်က္ေမွာက္ေခတ္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းမွာ ဗုဒၶဘာသာရဲ့ အခန္းက႑ကို ျမွင့္တင္မယ္ ဆိုရင္ Civil Society ေတြကေန “ ႏိုင္ငံသား အသိစိတ္ဓါတ္ေတြ” “ ဂိုဏ္းဂဏမစြဲဘဲ အစုအဖြဲ႔၊ အသင္းအပင္းနဲ႔ လုပ္ေဆာင္တတ္တဲ့ဓေလ့” “ ခ်ိတ္ဆက္ ေဆာင္ရြက္မႈေတြ” အလ်ားလိုက္ တေျပးညီ ဆက္ဆံမႈမ်ိဳးကို အားေပးတဲ့နည္းေတြက ဗုဒၶဘာသာ အေပၚမွာ လူ႔အဖြဲ႔အစည္း၊ ႏိုင္ငံေတာ္နဲ႔ ဆက္ဆံတဲ့ နည္းလမ္းေတြကိုပါ ေျပာင္းလဲေပးေစ ႏိုင္ပါတယ္။
ေရွးရိုးစြဲ မင္းဆရာဆိုတဲ့ အသုံးအႏႈန္းကို လက္နက္သဖြယ္ သုံးၿပီး အုပ္ခ်ဳပ္သူေတြနဲ႔ ဂိုဏ္းေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ့ ခ်ယ္လွယ္မႈ လမ္းကေန ဗုဒၶဘာသာ ပညာသင္ၾကားေရး စနစ္ကိုလမ္းေၾကာင္းေျပာင္းသင့္ၿပီး ဗုဒၶရဲ့ ကာလမသုတ္နဲအညီ ေဆာင္ရြက္သင့္ပါေၾကာင္း ယူဆမိပါတယ္။

http://www.maukkha.org/

Suu 67 – အေမ႔စကား အေမ႔တရား

0 comments
Suu 67 – အေမ႔စကား အေမ႔တရား
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုုၾကည္၊ ေမ ၂၂၊ အင္းစိန္ ပါတီရုုံးခြဲဖြင့္ပြဲ မိန္႔ခြန္း
ဇြန္ ၁၀၊ ၂၀၁၂

            ကြ်န္မတို႔ အင္းစိန္ၿမိဳ႕နယ္ ရံုးဖြင့္ပြဲကို လာေရာက္အားေပးတဲ့ သူေတြကို ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ ကြ်န္မတို႔ ဒီလိုအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ရဲ႕ ရံုးကို ႏိုင္ငံတစ္ဝန္းမွာ ဖြင့္ႏိုင္တာဟာ ကြ်န္မတို႔အတြက္ အင္မတန္မွ အားတက္တယ္။ အားတက္တယ္ ဆိုတာက ကြ်န္မတို႔ ရံုးေတြ ဖြင့္နုိင္လို႔ မဟုတ္ပါဘူး။ ကြ်န္မတို႔ ဘယ္ပဲသြားသြား ျပည္သူေတြကေနၿပီးေတာ့ အင္တိုက္အားတိုက္ ၾကိဳဆိုၾကလို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ကြ်န္မတစ္ခု သတိထားမိတာက အထူးသျဖင့္ လူငယ္ေတြ အင္မတန္ မ်ားပါတယ္။ ကေလးေတြလည္း သိပ္ၿပီးေတာ့ မ်ားပါတယ္။  ကြ်န္မတို႔က လူငယ္ေတြကို ၾကည့္လို႔ရွိရင္ ဝမ္းသာတယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ လူၾကီးေတြကို တန္ဖိုးမထားလို႔ မဟုတ္ပါဘူး။ လူၾကီးေတြကိုလည္း အင္မတန္မ တန္ဖိုးထားပါတယ္။ လူငယ္ေတြရွိမွလည္း ကြ်န္မတို႔ရဲ႕လုပ္ငန္းေတြမွာ ဆက္ၿပီးေတာ့ အနာဂတ္မွာ လုပ္သြားႏိုင္မွာပါ။ ဒါေၾကာင့္ ကြ်န္မတို႔ဟာ ပစၥဳပၸန္အတြက္ပဲ စဥ္းစားလို႔မရပါဘူး။ အနာဂတ္အတြက္ပါ စဥ္းစားရမယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔လုိ႔ ကြ်န္မတို႔  လူငယ္ေတြကို အားကိုးတာျဖစ္ပါတယ္။ အခုဆိုလို႔ရွိရင္ ေက်းဇူးတင္ရံုနဲ႔ မရဘူး။ အလုပ္လုပ္ရမယ္။ အားကိုးပါတယ္ဆိုလို႔ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ ေျပာရံုနဲ႔ မျဖစ္ေသးဘူးေလ အားကိုးေလာက္ေအာင္ေတာ့ အလုပ္လုပ္ရမွာေပါ့။
            ကြ်န္မတို႔ ႏိုင္ငံမွာဆိုလို႔ရွိရင္ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရး အေထာက္အကူေတြရမယ္။ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးလုပ္ငန္းေတြ လုပ္မယ္ဆိုၿပီးေတာ့​ အဲဒီလို ေျပာေနတဲ့အသံေတြ ၾကားရမွာပဲ။ ဒီေတာ့ ကြ်န္မက စဥ္းစားတယ္။ ကြ်န္မတို႔ ျပည္သူေတြကေနၿပီးေတာ့ အင္တိုက္အားတိုက္ ဝင္မပါလို႔ရွိရင္ ေအာင္ျမင္မွာ မဟုတ္ဘူး။ အဲဒီေတာ့ ကိုယ့္ကိုယ္ကို အားကိုးေစခ်င္တယ္ဆိုတာ အဲဒါကိုေျပာတာ။ ဘယ္ႏိုင္ငံကိုပဲၾကည့္ၾကည့္ တကယ္ဖဲြ႕ၿဖိဳးတဲ့ ႏိုင္ငံေတြကို ၾကည့္လို႔ရွိရင္ ျပည္သူေတြဖြံ႔ၿဖိဳးမွ ႏိုင္ငံဖြြံ႕ၿဖိဳးမယ္ဆိုတာ အဲဒါကြ်န္မတို႔ ေမ့ထားလို႔မရဘူး။
သတိေပးခ်င္
            ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈဆိုတာ အစိုးရ လုပ္ေပးလို႔ ျဖစ္တဲ့ဟာ မဟုတ္ဘူး။ တကယ္ေတာ့က လုပ္မွ၊ ဝင္ပါမွ ျဖစ္တာဆိုတာကိုေတာ့ သတိေပးခ်င္ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးဆိုတာ အခ်ဳိ႕က စီးပြားေရးနဲ႔ ဆိုင္တယ္လိို႔လည္း ထင္ေနၾကတယ္။ အဲဒီဟာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးဆိုတာ စီးပြားေရးတစ္ခုတည္းနဲ႔ ဆိုင္တာမဟုတ္ပါဘူး။ ကြ်န္မထပ္တလဲလဲ ေျပာေနတဲ့ကိစၥေပါ့ေနာ္။ စီးပြားေရး ဖြဲ႔ၿဖိဳးခ်င္တယ္။ ဒီနိုင္ငံမွာ တကယ္ကို အားကိုးရမယ့္ လုပ္ငန္းမ်ား ကုမၼဏီမ်ားက လာၿပီးေတာ့ ရင္းႏွီးျမႇပ္ႏွံေစခ်င္တယ္ဆိုရင္ အဓိကလိုအပ္ခ်က္ တစ္ခုက ဥပေဒစိုးမိုးေရးပဲလုိ႔ ကြ်န္မတို႔ ခဏခဏေျပာတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ ေဒသဖြံ႕ၿဖိဳးေရးအတြက္ နိုင္ငံေရးအရ ဖြံ႕ၿဖိဳးဖို႔လိုတယ္။ ႏိုင္ငံေရးအရ ဖြံ႕ၿဖိဳးမွ စီးပြားေရးအရ ဖြံ႕ၿဖိဳးမယ္။ စီးပြားေရးအရ ဖံြ႕ၿဖိဳးမွ ႏို္င္ငံေရးအရ ဖြံ႕ၿဖိဳးတဲ့ လုပ္ငန္းေတြကို ဆက္ၿပီးေတာ့ ေဆာင္ရြက္သြားလို႔ ရမယ္။
            ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံမွာ ျပည္သူက အင္မတန္မွ ဆင္းရဲမြဲေတေနလို႔ရွိရင္  ႏိုင္ငံေရးစနစ္ကို ခိုင္ခိုင္မာမာ ထူေထာင္ဖို႔ဆိုတာ မလြယ္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ ကြ်န္မတို႔ဟာ ဖြံ႕ၿဖိဳးဖို႔ဆိုရင္ စီးပြားေရးအတြက္ အရင္လုပ္ရမယ္။ ႏိုင္ငံေရးအတြက္ လုပ္ရမယ္။ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးအတြက္ လုပ္ရတယ္ဆိုေတာ့ အင္မတန္မွ ပင္ပန္းတယ္။ အင္မတန္မွ ၾကိဳးစားရမယ္။ အဲဒီေတာ့ အဲဒီလို ပင္ပင္ပန္းပန္းလုပ္ႏိုင္တဲ့ လူေတြကေတာ့ လူငယ္ေတြပဲ။ အားရွိတယ္မို႔လား လူငယ္ေတြက။ အေျခခံအားျဖင့္ ကြ်န္မတို႔ရဲ႕ လူငယ္ေတြဟာ ကိုယ့္ရဲ႕အသက္ေမြး ဝမ္းေက်ာင္းအတြက္ ကိုယ္အလုပ္ရွာႏိုင္မဲ့ ပညာမ်ဳိးရဖို႔ လိုေနတယ္။
ယံုၾကည္မႈ
            အေျခခံပညာေရးလို႔ ဆိုပါတယ္။ အဲဒီလို အေျခခံပညာေရး မရွိဘဲနဲ႔ ဘယ္လိုမွ မတိုးတက္ႏိုင္ဘူး။ လူတိုင္းအတြက္ လူငယ္ေတြမွာ ေက်ာင္းၿပီးသြားလို႔ရွိရင္ အလုပ္ရႏိုင္မယ္၊ ကိုယ့္ေျခေထာက္ေပၚကိုယ္ ရပ္တည္ႏိုင္ရမယ္။ ဒါမွ ကိုယ့္သိကၡာကို ကိုယ္ထိန္းႏိုင္မယ္။ ကိုယ့္အေပၚမွာ ကိုယ္ယံုၾကည္မႈရွိမယ္။ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ယံုၾကည္မႈမရွိတဲ့သူဟာ တျခားသူေတြရဲ႕ ယံုၾကည္မႈရွိေအာင္လည္း ေနတတ္မွာ မဟုတ္ဘူး။
အလုပ္လက္မဲ့ ျပႆနာ
            ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ လူငယ္မ်ား ပညာေရးဆိုတာဟာ ဘာအတြက္လည္းဆိုေတာ့ ဘဝမွာရပ္တည္ႏိုင္ဖို႔ အတြက္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘဝမွာ ရပ္တည္ႏိုင္ဖို႔ဆိုတာ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ဆင္ျခင္သံုးသပ္တဲ့ေနရာမွာ မွန္မွန္ကန္ကန္ ဆင္ျခင္သံုးသပ္ဖို႔လိုတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့လည္း ကိုယ့္ရ႕ဲသိကၡာကို ထိန္းသိမ္းႏိုင္မဲ့ အလုပ္မ်ဳိးလိုတယ္။ ဘယ္လုိပဲေျပာေျပာ ပိုက္ဆံမရွိဘဲနဲ႔ေတာ့ မျဖစ္ဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔လဲ ဆိုေတာ့ ထမင္းစားရမွာကိုး။ အဲဒီေတာ့ ဘယ္သူကမွ လာေကြ်းမွာ မဟုတ္ဘူး။ အလုပ္လက္မဲ့ျပႆနာဟာ ကြ်န္မတို႔ႏိုင္ငံရဲ႕ အဓိက ျပႆနာျဖစ္တယ္လို႔  ကြ်န္မ အၿမဲပဲ ေျပာေလ့ရွိပါတယ္။ အဲဒါ ဟုတ္ရဲ႕လား (ဟုတ္ပါတယ္) ။ ကြ်န္မတို႔ အလုပ္လက္မဲ့ ျပႆနာကို ေျဖရွင္းဖို႔ မလြယ္ပါဘူး။ အခုဆိုလို႔ရွိရင္ ကြ်န္မက မဲဆႏၵနယ္ျဖစ္တဲ့ ေကာ့မွဴးမွာ ကြ်န္မဆင္းၿပီးေတာ့ လုပ္သင့္လုပ္ထိုက္တဲ့ လုပ္ငန္းေတြ စတာေတြေပါ့ေနာ္။ အဲဒီလို ဥပမာဆိုရင္ ေရနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ေရတြင္းတူးတာတို႔၊ ေရကန္လွယ္တာတို႔ အဲဒါေတြက လြယ္တယ္။ တကယ္လို႔ရွိရင္ လုပ္ေပးခ်င္တဲ့ ဆႏၵရွိရင္ ဒီေလာက္ခက္တာ မဟုတ္ဘူး။ မီးရဖို႔ လုပ္ေပးတာတို႔ ကူညီတာတို႔၊ လမ္းေတြျပင္ေပးတာတို႔ ဒါေတြဟာလည္း ခက္ခက္ခဲခဲ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ အလုပ္ဖန္တီးေရးကေတာ့ အင္မတန္ခက္တယ္ဆိုတာ ကြ်န္မရိုးရုိးသားသား ဝန္ခံပါရေစ။ အလုပ္ဖန္တီးေရးဆိုတာ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ အလုပ္ လုပ္ႏိုင္တဲ့ အရည္အခ်င္းေတြလိုတယ္။ ေနာက္ေတာ့ အရည္အခ်င္းရွိၿပီးေတာ့ အလုပ္လည္းရွိရမယ္။ ဥပမာဆိုရင္ ကြ်န္မတို႔ ေျပာေနက်ေပါ့။ ဘြဲ႕ရၿပီေတာ့ အလုပ္လက္မဲ့ ျဖစ္ေနတယ္ဆိုတာ၊ အလုပ္လက္မဲ့ ဘြဲ႕ရဆိုတာ ဘာလဲဆိုေတာ့ တကၠသိုလ္မွာ သင္ေပးလိုက္တဲ့ ပညာကလည္း မလံုေလာက္ဘူး။ အဲဒီေတာ့ ဒီၾကားထဲမွာ ညပ္ၿပီးေတာ့ လူငယ္ေတြဟာ အလုပ္မရ ျဖစ္ေနၾကတာ။ အဲဒီေတာ့ အလုပ္လက္မဲ့နဲ႔ ဘယ္ေလာက္ၾကာၾကာ ေနႏိုင္မလဲ ၊ ေနလို႔မရပါဘူး။
ပညာေရးနိမ့္က်
            ဒါေၾကာင့္ ကြ်န္မတို႔ဟာ အဓိက ၾကိဳးုစားရမဲ့ ကိစၥတစ္ခုက ဒီႏိုင္ငံမွာ အလုပ္လက္မဲ့ က်ဆင္းေရးပဲ။ ပေပ်ာက္ေရးလို႔ ကြ်န္မ မေျပာပါဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ဘယ္ႏိုင္ငံမွာမဆို အလုပ္လက္မဲ့ကေတာ့ ရွိမွာပဲ။ ဘယ္ေလာက္မ်ားမ်ားရွိသလဲဆိုတာ အဓိက ေမးခြန္းပဲ။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ အလုပ္လက္မဲ့ ဘာျဖစ္လို႔ အလုပ္လက္မဲ့ ျဖစ္ေနသလဲဆိုတာလည္း စဥ္းစားရလိမ့္မယ္။ အဲဒီေတာ့ ကြ်န္မတို႔ႏိုင္ငံမွာ အလုပ္လက္မဲ့ ျဖစ္ေနရတဲ့ အေၾကာင္းအရင္းက  ေစာေစာက ကြ်န္မေျပာခဲ့တဲ့ အတိုင္းပဲ။ ပညာေရးဟာ အင္မတန္မ နိမ့္က်တဲ့ အခါက်ေတာ့ လူငယ္ေတြက ေက်ာင္းၿပီးတယ္။ တကၠသိုလ္ၿပီးတယ္။ ဘာမွလုပ္ႏိုင္တဲ့ အရည္အခ်င္းမရွိဘူး။ အဲဒါဟာ လူေတြရဲ႕ အျပစ္မဟုတ္ဘူး။ စနစ္တစ္ခုလံုးရဲ႕ အျပစ္ျဖစ္လို႔ ကြ်န္မတို႔ ပညာေရးကိုလည္း ျပင္ရမယ္။ တကယ့္ကို အဓိကက်ၿပီးေတာ့ အေရးၾကီးတဲ့ အလုပ္ဆိုေတာ့ ကူညီၾကပါလို႔ ကြ်န္မအေနနဲ႔ ေမတၱာရပ္ခံခ်င္ပါတယ္။
ဗဟုသုတ
            ကူညီႏုိင္ဖို႔ လက္ေတြ႕က်က် နည္းတစ္ခုက  ဘာလဲဆိုေတာ့ ကြ်န္မတို႔ရဲ႕ လူငယ္ေတြကို ဗဟုသုတ ရွာေဖြေစခ်င္တယ္။ အိမ္မွာ ဒီလိုပဲ ထိုင္မေနပါနဲ႔။ ဘာမွ မလုပ္ပဲ မေနပါနဲ႔။ ဗဟုသုတရွာပါ။ အိမ္မွာ မထိုင္ပဲနဲ႔ လက္ဖက္ရည္ဆိုင္မွာ သြားထိုင္ေနတာကလည္း မေကာင္းဘူး။ ပုိဆိုးတာကေတာ့ အရပ္ဆိုင္ထို္င္တာေပါ့ေနာ္။ ဒီလုိေပါ့ ရုပ္ျမင္သံၾကား ၾကည့္တာတို႔ ၊ အေခြၾကည့္တာတို႔ ဘာတို႔ ဒါေတြကိုလည္း ကြ်န္မ မကန္႔ကြက္ပါဘူး။ အတိုင္းအတာတစ္ခုအထိေတာ့ လုပ္ပါ။ ေနာက္ ဗဟုသုတ ရွာပါ။ ပညာရွာပါ။ ေက်ာင္းတြင္းက ပညာပဲ မဟုတ္ပဲနဲ႔ ဘဝေပးတဲ့ ပညာေတြကိုရွာပါ။ ကြ်န္မကေလ သိပ္ၿပီးေတာ့ အားေပးခ်င္တာကေတာ့ စာဖတ္ဖို႔ပဲ။ ကြ်န္မက လူငယ္ေတြကို ဆင့္ကဲဆင့္ကဲ စာဖတ္ပါလို႔၊ မိဘေတြကိုလည္း ကြ်န္မေျပာတယ္။ သား၊ သမီးေတြကို ကေလးအရြယ္ကတည္းက စာဖတ္ဝါသနာပါေအာင္လို႔ လုပ္ေပးပါလို႔။ ကြ်န္မတို႔ လူငယ္ေတြ ဗဟုသုတ တိုးပြာမႈ ၊ ဥာဏ္ရည္ျမင့္မားမွ ကြ်န္မတို႔ ႏိုင္ငံကို ျပန္လည္ဖြံ႕ၿဖိဳးေအာင္ လုပ္ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ၾကိဳးစားၾက
            ကြ်န္မတို႔ပဲ ၾကိဳးုစားလို႔ မရဘူး။ ကြ်န္မ သတိေပးမယ္ေနာ္။ ျပည္သူလူထုဟာ ဘယ္ေတာ့မွ အစိုးရကိုလည္း အားမကိုးနဲ႔။ ပုဂၢိဳလ္တစ္ေယာက္တည္းကိုလဲ အားမကိုးနဲ႔။ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုသာ အားကိုးၾကပါလို႔ ကြ်န္မတိုက္တြန္းခ်င္ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ကြ်န္မတို႔ (ဥပမာ) မၾကာခင္က ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲေတြမွာ အမ်ဳိးသား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ဟာ ႏိုင္ခဲ့တယ္ဆိုတာ  ဘယ္သူ႔ေၾကာင့္ ႏိုင္ခဲ့တာလည္း။  (ျပည္သူ႕ေၾကာင့္) ျပည္သူရဲ႕ မဲေတြသာ မရရင္ ႏိုင္ခဲ့မွာ မဟုတ္ဘူး။ အဲဒီေတာ့ အဲဒီဟာကို ေသေသခ်ာခ်ာမွတ္ထားပါ။ ကိုယ့္မွာ အင္အားရွိတယ္။ ငါတို႔ဟာ အားငယ္စရာမလိုဘူး။ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ယံုၾကည္ႏိုင္တယ္။  ဒါေပမဲ့ ကိုယ့္ရွိတဲ့အားကို အေဟာသိကံ ျဖစ္သြားေအာင္ မလုပ္ပါနဲ႔။ သဲထဲေရသြန္သလိုမ်ဳိး ျဖစ္သြားေအာင္လို မလုပ္ပါနဲ႔။ ကိုယ့္မွာရွိတဲ့ အင္အားေတြကို စနစ္တက်နဲ႔ သံုးၾကပါ။
            ကြ်န္မက စာဖတ္ေစခ်င္တယ္ဆိုတာ စာဖတ္ေစခ်င္တာ ရိုးရိုးေလး။ ကမာၻေပၚမွာ ကမာၻေက်ာ္ၾကားခဲ့တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ၾကီးမ်ားအေၾကာင္း ဖတ္လို႔ရွိရင္ ဘယ္သူူမွ မရုန္းကန္ပဲနဲ႔ ေအာင္ျမင္မႈ မရဘူးဆိုတာကို သိလာခဲ့ရတယ္။ အဲဒါ ရိုးရိုးအခ်က္အလက္ပဲ။ ဘယ္သူမွ မရုန္းကန္ပဲနဲ႔ မၾကိဳးစားပဲနဲ႔ ေအာင္ျမင္မႈ မရဘူး။ တကယ္လို႔ လွ်မ္းလွ်မ္းေတာက္ ေအာင္ျမင္ခဲ့တဲ့သူေတြက ေနာက္ဆံုးက်ေတာ့ အင္မတန္မွ ၾကိဳးစားခဲ့ရတယ္။ အင္မတန္မကို ဝီရိယရွိလို႔၊ ဇြဲေကာင္းလို႔၊ အင္မတန္မွ အပင္ပန္းခံႏိုင္ခဲ့လို႔ ေအာင္ျမင္မႈဆိုတာကို ေတြ႕လာတယ္။ လူတိုင္းလူတိုင္းဟာ ၾကိဳးစားရင္ ၾကိဳးစားသေလာက္ ျဖစ္ႏိုင္တယ္ဆိုတာကို နားလည္လာလိမ့္မယ္။ အဲဒါကို နည္းနည္း စိတ္ထဲမွာ ဒီအေတြးေတြ ဝင္ေနၿပီဆိုတာကို နားလည္လာလိမ့္မယ္။ အဲဒါကို နည္းနည္းစိတ္ထဲမွာ ဒီအေတြးေတြ ဝင္ေနၿပီဆိုလို႔ရွိရင္ သူ႔တစ္သက္မွာ ဒီဟာ ကိုယ့္ဘဝအတြက္ အေထာက္အကူျဖစ္ပါတယ္။ ဥာဏ္ရည္ဆိုတာလည္း ကိုယ့္ခႏၶာရဲ႕ က်န္းမွာေရးပဲ။  တစ္ခ်ိန္လံုး ေတာက္ေလွ်ာက္ေစာင့္သြားမွ ေကာင္းတာ။ ငယ္ငယ္က ျဖစ္သလိုေနခဲ့တဲ့သူေတြ ကြ်န္မတစ္ခါ ကမာၻေက်ာ္ စာေရးဆရာၾကီးတစ္ေယာက္ ေရးတာေပါ့။ သူက ဘယ္လုိေျပာလဲဆိုေတာ့ လူတိုင္းလူတိုင္းဟာ အသက္၄၀ ေလာက္ေရာက္တဲ့အခါ သူနဲ႔ထိုက္တန္တဲ့ ရုပ္ရည္ေပၚလာတယ္တဲ့။ အဲဒါ ဘယ္လိုေျပာတာလဲဆိုေတာ့ ငယ္တုန္းက ခံႏိုင္ရည္ရွိတယ္။ ငယ္ဂုဏ္နဲ႔ မိုက္ကန္းကန္း ေနခဲ့ေပမဲ့လည္း ပံုမေပၚဘူး။ ဥပမာအားျဖင့္ အရက္ေသာက္တယ္ဆိုတာ ေတာ့ ငယ္တုန္းကေတာ့ ခံႏုိင္တယ္ေပါ့။ ၄၀ ေလာက္က်ရင္ ေန႔ခ်င္းညခ်င္း အိုစာက်သြားတယ္။
ဥာဏ္ရည္
            ကိုယ့္္ကိုယ္ကို ျပဳျပင္ခ်င္တယ္ဆိုရင္ ဘယ္အခ်ိန္မဆို ေနာက္မက်ဘူး ဆိုတာကိုေတာ့ စိတ္ထဲမွာ ထားေစခ်င္တယ္။ ကုိယ့္ႏို္င္ငံကို ျပဳျပင္ခ်င္တယ္ဆိုရင္လည္း ဘယ္အခ်ိန္မဆို သိပ္ၿပီးေတာ့ ေနာက္မက်ေသးပါဘူးလို႔ စိတ္ထဲမွာ ထားေစခ်င္တယ္။ အခုကြ်န္မတို႔ အင္းစိန္လာတဲ့ အခါက်ေတာ့ လူငယ္ေလးေတြ မ်ားတဲ့အခါက်ေတာ့ ကြ်န္မအားတက္လို႔ ခ်ီးမြန္းၿပီးေျပာေပမဲ့လည္း လူလက္ပိုင္း ၊ လူၾကီးပိုင္းကိုလည္း ေျပာပါရေစ။ ကြ်န္မတို႔ႏိုင္ငံ ဖြံ႕ၿဖိဳးဖို႔ လုပ္ေပးဖို႔သိပ္ၿပီးေတာ့ သိပ္ၿပီးေတာ့ ေနာက္မက်ေသးဘူးလို႔ ကုိယ့္ကိုယ္ကို ဖြံ႕ၿဖိဳးေအာင္လုပ္ဖို႔ ေနာက္မက်ေသးပါဘူးလို႔ ကြ်န္မေျပာခ်င္ပါတယ္။ မေျပာရင္ လူလတ္ပိုင္းနဲ႔ လူၾကီးပိုင္းက စိတ္ေကာက္ေနဦးမယ္။ ဒါေတာ့ အမွန္ပါပဲ။ ဘယ္ေတာ့မွေနာက္မက်ေသးဘူး။  ကြ်န္မတို႔ႏိုင္ငံမွာ  ဆယ္စုႏွစ္နဲ႔ ခ်ီၿပီးေတာ့ ကမာၻေနာက္မွာ ျပတ္က်န္ခဲ့လို႔ ကြ်န္မတို႔ အားငယ္စရာမလုိဘူး။ ကြ်န္မ အၿမဲပဲ ေျပာတယ္။ အားလံုးေနာက္မွာရွိတဲ့ဟာက တစ္ခုေတာ့ေကာင္းတယ္။ သူမ်ားေတြရ႕ဲ အမွားေတြကေန သင္ခန္းစာယူမယ္။ ကြ်န္မတို႔ တျခားလူေတြရဲ႕ အျဖစ္အပ်က္ေတြကိုၾကည့္ၿပီးေတာ့ ကြ်န္မတို႔ျပည့္သူေတြက ဒီလိုစိတ္ဓါတ္နဲ႔ ခုိင္ခို္င္မာမာနဲ႔ ကိုယ္တစ္ဦးခ်င္းတစ္ဦးခ်င္း ဖြ႔႔ံၿဖိဳးေရးအတြက္ ကိုယ့္ႏိုင္ငံဖြဲ႔ၿဖိဳးေရးအတြက္ ဝိုင္းဝန္းၿပီးေတာ့ လုပ္ၾကမယ္လို႔ သႏၵိ႒ာန္ခ်ၾကပါလို႔ ကြ်န္မအေနနဲ႔ ေမတၱာရပ္ခံခ်င္ပါတယ္။
အေမစု (၆၇)ႏွစ္ျပည့္ေမြးေန႔အမွတ္တရ အျဖစ္ ေရႊျခေသၤလူမႈေစာင့္ေရွာက္ေရးအဖြဲ၏ မွ်ေ၀မႈကုုိ ျပန္လည္တင္ဆက္ပါသည္။

Myanmar Celebrates Buddha Day on Kasone Full Moon